De Special loopt vooruit op de landelijke editie van Open Monumentendag, die dit jaar plaatsvindt in het weekend van 8 en 9 september, en als thema In Europa heeft. Het Limburgse Kerkrade en het Duitse Herzogenrath liggen tegen elkaar, en zijn al eeuwenlang nauw met elkaar verweven. Zo is er de eerste gemeenschappelijke straat van Europa te vinden, de Nieuwstraat (of Neustrasse): aan de ene kant van de straat staan de huizen in Nederland, daartegenover in Duitsland.

"Op zondag 2 september vieren Kerkrade en Herzogenrath het vervagen van de grenzen en staan zij stil bij de geschiedenis die hen bindt", zo staat te lezen op de website van Open Monumentendag. In beide steden zijn vele activiteiten georganiseerd, en kan er uiteraard een aantal monumenten worden bezocht, waaronder het abdijcomplex Rolduc (in Kerkrade) en de burcht Rode (in Herzogenrath). De openstelling is overal van 12.00 tot 16.00 uur, en de toegang gratis.

Sinds 2016 organiseert het Projectbureau Open Monumentendag zogeheten Specials. Iedere Special heeft zijn eigen thema, en vormt daarmee de regionale tegenhanger van de landelijke Open Monumentendag. Deze nationale editie vindt ieder jaar plaats in het tweede weekend van september.