Dit elfdaagse cultuurfestival is niet alleen in de stad Groningen een begrip. Kunstenaars van over de hele wereld trekken tussen 18 augustus en 28 augustus massaal richting het Noorderplantsoen om daar hun mooiste, meeslependste of creatiefste werk te verhullen aan het publiek. Een plek waar mensen op een toegankelijke manier hun horizon kunnen verbreden. 

Betaalbaar 

Milou liep vroeger stage bij Noorderzon en bleef uiteindelijk plakken bij een enthousiast team met een passie voor cultuur. Deze vertrouwde werksfeer maakt Noorderzon tot het toegankelijke evenement dat het hoort te zijn. Zo stelt Milou dat: “Noorderzon was vanaf het begin al bedoeld als een uitje voor mensen die zelf niet het geld hadden om op vakantie te gaan. Zo konden ze in de zomer toch nog iets leuks doen.”  

Dit betaalbare element heeft de organisatie tot op de dag van vandaag hoog in het vaandel. Naast de gratis entree in het toegankelijke Noorderplantsoen staat de programmering vol met kosteloze optredens. De optredens die wel geld kosten blijven tussen de 3 en 18 euro. Hierdoor is er voor iedereen wel een manier om in contact te komen met het veelzijdige kunstaanbod.  

Voorgedragen kunst 

Noorderzon is in de kern een performing arts festival. Dat houdt in dat de meeste kunst te zien in op een podium. Toch geven sommige kunstenaars juist een draai hieraan. Ze spelen met het publiek of gebruiken het podium op een creatieve manier. Van theater tot dans en van muziekoptredens tot circusacts is er voor iedereen wel iets om te ontdekken. Sommige kunstenaars gaan zelfs de dialoog aan met het publiek over belangrijke maatschappelijke thema’s. Er zijn discussies over samenleven in de stad, wonen in het dorp en de uitdagingen van het klimaat. Milou zegt: “Eigenlijk alles wat je kan bedenken dat live is kun op Noorderzon terugvinden.”

Naast een divers aantal kunstdisciplines biedt Noorderzon een podium aan lokaal en internationaal talent. Lokale theatergroepen en muzikanten hebben zo hun eigen podium. Theatermaker, singer-songwriter en schrijver Tjerk Ridder komt vertellen over zijn monstertocht van 1200 kilometer waarbij hij zich afvroeg wat delen en solidariteit betekenen. Samen met zijn ezel Lodewijk reisde hij van de Eiffeltoren naar de Martinitoren. Hij vertaalde zijn reis in een aantal liedjes en een boek die hij op Noorderzon komt presenteren.

Helemaal aan de andere kant van de wereld vinden we de Braziliaanse choreograaf Bruno Beltrão. Beltrão geeft een show van een uur waarbij hij samen met twaalf dansers een activistische boodschap vertegenwoordigt tegen het regime van de Braziliaanse president Bolsonaro. Centrale thema’s van vrijheid, gelijkheid en democratie zijn vervlochten met een strakke danschoreografie.

Milou noemt dat het festival een springplank kan zijn voor bands die later op Pukkelpop of Lowlands staan: “De muziek die wij programmeren gaat soms ver. Zo hebben we Of Monsters and Men een keer gehad, net voordat ze groot werden.” Programmeurs, technici en organisatoren van over de hele wereld komen naar Noorderzon om te vissen in de kweekvijver van de kunstwereld.

Noorderzonervaring

Bijna iedereen die in Noord-Nederland is opgegroeid heeft wel een unieke herinnering aan het festival overgehouden. Milou: “Noorderzon heeft een heel erg divers publiek. Van mensen die eventjes een biertje gaan drinken met vrienden tot kunstliefhebbers die zichzelf onderdompelen in het voltallige cultuuraanbod.” Veel medewerkers komen al vanaf kleins af aan bij de kindervoorstellingen van het festival. Zo rollen ze via stages en vrijwilligerswerk in het productieteam. Uit onderzoek onder de bezoekers is gebleken dat mensen die normaal gesproken niet naar een theatervoorstelling gaan, dit bij Noorderzon wel een kans durven te geven. Hier is Milou vooral trots op: “Dat ze bij ons wel durven te gaan, naar iets waarvan ze nog nooit hebben gehoord met compleet vage namen.” Één van de speerpunten blijft mensen een ervaring bieden die ze anders mis zouden lopen.

Corona

De coronapandemie heeft ook Noorderzon aangetast. Toch kon het festival ook in 2020 en 2021 nog een beperkt programma aanbieden. Milou noemt dat het festival wat dat betreft geluk heeft gehad, al helemaal vergeleken andere evenementen. Om overeind te blijven kon Noorderzon zich in 2021 aansluiten bij het culturele basisinfrastructuurfonds (BIS). Dit fonds is bestemd voor culturele instellingen in de podiumkunsten, musea, beeldende kunst, mode, film, letteren, urban, ontwerp, festivals, nieuwe genres en cross-overs. Op Noorderzon is er voor elke categorie wel een partij betrokken dus kreeg het festival een subsidieplek. De inkomsten die door de slinkende bezoekersaantallen zijn misgelopen werden gecompenseerd met reparatiegeld vanuit de overheid: “Het voelt fijn dat we weer groots kunnen en mogen dit jaar.”

Entree voor Noorderzon? 

Dankzij de gestegen inflatie vielen de kosten dit jaar ook hoger uit. Toch zorgen honderden vrijwillige aanmeldingen altijd voor een bruisende stafpool. De ruimschootse werving van vrijwilligers vormt de ruggengraat van Noorderzon: “We hebben altijd een hele grote groep nodig om het festival tot een succes te kunnen maken. Het gaat van opbouwers tot kaartjesscanners en mensen achter de bar.” Voor Milou en de vrijwilligers is het in 2022 een genoegen om iedereen weer na twee jaar voltallig in het echt te zien. 

Voor de toekomst heeft Noorderzon het haar missie gemaakt om een betaalbaar en veelzijdig festival te blijven organiseren in het Noorderplantsoen. Andere gratis festivals in Groningen, zoals het Bevrijdingsfestival, kondigden dit jaar voor het eerste een entreeprijs van 5 euro aan. Op de vraag of Noorderzon zal volgen antwoordde Milou: “Voor ons is één van de belangrijkste kernwaarden dat het zo toegankelijk mogelijk blijft. Uiteraard door de gratis toegang in het Plantsoen en door het uitgebreide programma met veel gratis optredens. Maar ook door rolstoeltoegankelijk te zijn of door mensen die online een ticket kopen de vraag te stellen of ze nog een bedrag willen doneren zodat mensen zonder kaartje alsnog toegang krijgen. Toegankelijkheid is met Noorderzon verweven.”

Het is duidelijk dat Groningen ook de komende jaren een kunstpodium aan iedereen blijft geven. Ben je deze zomer op zoek naar een warme sfeer, een gaaf optreden of totaal iets nieuws? Kom kijken wat er tussen 18 en 28 augustus in het Noorderplantsoen gebeurt en laat je verbazen. Op de website van Noorderzon kun je het complete programma vinden. Ook vind je hier meer informatie over de plattegrond en alle extra activiteiten die je deze zomer in Groningen vindt. 

Door: Nationale Recreatiegids/ Mila Tukker

Beeld: Niels Knelis Meijer 

Interview afgenomen op 11-07-2022