Wat voor effect een jaar gesloten toegangsdeuren van schouwburgen, concertgebouwen en theaters betekent, is te zien in de bezoekersaantallen. "Het aantal bezoeken bij VSCD aangesloten leden was in 2019 12,3 miljoen en in 2020 4,9 miljoen", zegt Mesters tegen het ANP. De leden zijn alle grote podia, 139 in totaal, die allemaal minimaal 40 voorstellingen per jaar programmeren. De financiële gevolgen worden pas in de zomer duidelijk, "maar de crisis zal nog jarenlang effect hebben", voorspelt Mesters.

"Iedereen staat te popelen om de deuren weer te openen", verwoordt de directeur de sfeer in de branche. Een commissie buigt zich over hoe dat moet gebeuren. "Theaters werken 1 tot 1,5 jaar vooruit", legt Mesters uit, en dus staat er al heel veel vast. Maar het grootste deel van de voorstellingen van het afgelopen jaar is geannuleerd of vooruitgeschoven. "Producenten en podia moeten onderling afstemmen wat te doen met het stuwmeer aan voorstellingen waar geen plek voor is om allemaal in te plannen, en wat te doen met publieksinkomsten."

Financieel spanningsveld

Hoe de sector gefinancierd wordt, maakt het opstarten complex. Een deel wordt met overheidsgeld gesubsidieerd, de vrije sector haalt geld uit de markt, podia worden gesubsidieerd door de gemeente en zzp'ers hebben weer een andere lastige positie, legt Mesters het spanningsveld bloot. "De podia hebben grote zorg of gemeenten de bijdrage van 150 miljoen die zij van minister van Engelshoven ontvingen om cruciale culturele instellingen in de eerste helft van 2021 te ondersteunen ook daadwerkelijk daaraan gaan besteden. Deze steun is essentieel om de podiumkunstenketen in ons land overeind te houden."

De vrije sector is "100 procent afhankelijk van kaartverkoop, wij kunnen niet terugvallen op de overheid", zegt Van der Ham, voorzitter van VVTP, een vereniging van 29 niet gesubsidieerde theater- en muziekproducenten. Samen verzorgen zij circa 70 procent van het professionele podiumaanbod in Nederland, dus "als wij op onze rug liggen" zijn de gevolgen voor de podia groot. "Als we zes weken repeteren, moeten we dat in de tien weken spelen daarna terugverdienen." Wanneer de zaal dan voor een derde gevuld is vanwege coronamaatregelen, mis je tienduizenden euro's op een avond, rekent Van der Ham voor.

Nieuwe producties

Ondertussen moet er ook geïnvesteerd worden in nieuwe producties. "Als je grote producties wilt maken, muziek, decors, dat is peperduur. Als je die reserves niet hebt, ga je in de toekomst minder risico nemen omdat je het vet op de botten niet hebt", zegt de VVTP-voorzitter. Een pot van 40 miljoen euro voor de vrije sector moet "de scherpe kantjes van het probleem afhalen". Maar Van der Ham wil met onder meer het ministerie van Cultuur kijken wat er nog meer mogelijk is. "We hadden in Nederland een heel rijke culturele sector, van avantgarde-toneel tot musical waar iedereen heen kon. We moeten faciliteren dat er weer mooie Nederlandse dingen gemaakt kunnen worden. Dat we niet alleen Amerikaanse producties inkopen is van de grootste meerwaarde."

Mesters hoopt dat er voor begin april weer groen licht komt om de deuren te openen. "Maar dat is niet zeker, we moeten de volgende persconferentie afwachten". Onduidelijk is hoe dat open gaan eruitziet, "want corona is een ongewis pad. Elke keer krijgen we weer nieuwe inzichten", zegt Mesters. De sector wil in ieder geval "dolgraag" weer open en in contact komen met het publiek. "Ik merk dat iedereen zich daarvoor inspant en bereid is zodra het kan, weer open te gaan."