Via VR-route waan je je wandelend door Wemeldinge in het jaar 1150

Tegenwoordig wonen we in Nederland veilig achter hoge dijken. Dat was niet altijd het geval. Voor het jaar 1200 woonden Zeeuwen gewoon op het schor, het met planten begroeide deel van Zeeland waar het water dagelijks overheen stroomde. “Men woonde toen achter slechts 1,5 meter hoge dijken op de hogere delen van het schor”, zegt professor Johan van de Koppel, ruimtelijk ecoloog aan het NOIZ. Hij is ook de maker van de route. “De perceptie van gevaar was toen heel anders. Om je te beschermen tegen de zee bouwde je een dijkje van waarover je nog met gemak heen kon kijken. Om je beter te beschermen tegen bandieten en kwaadwillende legers bouwde je een 10 meter hoge toren met daarop nog een toren, een zogenaamd Mottekasteel. Nu bouwen we 10 meter hoge dijken, en een vesting bouwen tegen bandieten hoeft niet meer. De zee en het getij waren toen veel minder bedreigend, omdat de uitgestrekte schorrelandschappen dit gevaar beteugelden. De planten dempten het tij.”

Reconstructie

“Hoe de Zeeuwen leefden in het meer verre verleden is voor de meeste mensen onbekend”, vervolgt Van de Koppel. “Vandaar dat we de VR-route hebben opgezet. Daarmee willen we een blik bieden op het verleden, op een tijd waarin waterwegen waarschijnlijk belangrijk transport-aders waren, en trotse Mottekastelen ver uittorenden boven kleine dorpjes die gelegen waren op terpen.” Deze terpen liggen er nog steeds, de huidige kerk staat er boven op. “Na uitgebreid onderzoek waarbij verscheidene hoogleraren betrokken waren hebben we een zo goed mogelijke reconstructie van het gebied gemaakt”, vertelt Bas Chamuleau, historisch geïnteresseerde bewoner van Kapelle. “Je weet het natuurlijk nooit zeker, maar op basis van historische en geologische bronnen zijn we tot het huidige landschap gekomen. Men boerde gewoon op de schor, op de hoge delen. Er werden kleine terpen opgeworpen met plaggen vanuit het schor, en daar werd een eenvoudige boerderij op gezet, van klei en stro.”

Wisselwerking

“Door deze route en de 3D-beelden wordt op eigentijdse wijze een inkijk in het verleden van Wemeldinge n van het landschap gegeven”, vertelt Walter Jonkers, coördinator van het aspirant-Geopark Schelde Delta. “Hoe de wisselwerking van geologische processen en menselijk handelen het Zeeuwse landschap heeft gevormd, dat is een centraal thema van het Geopark. Als je de 3D-beelden tijdens de route bekijkt, val je echt van de ene verbazing naar de andere. Onvoorstelbaar dat onze verre voorouders op deze wijze in dit gebied leefden dat zo anders was dan nu.”

De route is te bekijken via https://dataportal.nioz.nl/visualmodels/wemeldinge/.