Rineke Dijkstra | 17e-eeuwse portretten in Frans Hals Museum

Door Redactie Nationale Recreatiegids
5 min
Conversation Piece VIHet Frans Hals Museum exposeert van 29 mei t/m 28 september in de serie Conversation Piece foto’s van kinderen en pubers van Rineke Dijkstra in dialoog met 17e-eeuwse portretten uit de collectie van het museum. Het werk van Rineke Dijkstra wordt vaak geplaatst in de traditie van de 17e-eeuwse Nederlandse schilderkunst; op deze tentoonstelling is mooi te zien waarom. Dijkstra is gefascineerd door de manier waarop je als kunstenaar iemands persoonlijkheid, met al zijn complexiteit en tegenstellingen, zo goed mogelijk in één portret kunt weergeven. De blik is daarbij essentieel, maar ook elementen als het licht, de achtergrond, de houding van het model en de kleding kunnen onverwacht veel vertellen.

Rineke Dijkstra
Rineke Dijkstra (Sittard, 1959) staat internationaal bekend om haar sobere portretten. Zij fotografeert jongeren op een leeftijd dat ze nog twijfelen en zoeken naar hun identiteit. Dit is vooral te zien in haar bekende ‘Strandportretten’, maar ook in de serie van de tienermeisjes in een disco in Liverpool of de Engelse puberale schooljongens. Tevens maakte zij foto’s van jonge stierenvechters in Portugal meteen na hun strijd, jonge moeders direct na de bevalling en jonge Israëlische soldaten. Tegen een vaak egale achtergrond staan de jongens en meisjes ten voeten uit, midden in het beeld en kijken recht in de camera, soms schuchter en onhandig, soms vol verwachting of stoer.

Tentoonstelling
Door negen van Dijkstra’s fotoportretten te tonen naast negen 17e-eeuwse schilderijen wordt zichtbaar wat voor subtiele middelen kunstenaars gebruiken om een persoonlijkheid te ‘vangen’. Soms gaat het vooral om suggestie: neem Dijkstra’s beroemde foto van het jonge stel Emma en Ben in het Vondelpark naast Jan de Bray’s Man, vrouw, zoon en Amor. Ineens besef je hoe belangrijk de donkere bosschages op de achtergrond zijn voor de sfeer op de foto en hoe subtiel Dijkstra de liefde tussen haar modellen suggereert – alsof De Bray’s engeltje elk moment haar foto in kan komen vliegen. Maar de overeenkomst kan ook vooral formeel zijn, zoals in de combinatie van Michiel Jansz van Mierevelts Portret van Geertruyt van der Dussen en Dijkstra’s Beth, waarbij de overeenkomst in haardracht en sieraden de toeschouwer beter laat kijken naar de verschillen tussen deze vrouwen.

Conversation Piece
De tentoonstelling maakt deel uit van de serie Conversation Piece die hedendaagse en moderne kunst toont naast schilderijen uit de collectie van het Frans Hals Museum. De bezoeker kijkt hierdoor met een nieuwe blik op vakmanschap, stijl, signatuur en uniciteit naar de collectie 16e- en 17e-eeuwse schilderkunst.

Afbeelding:
* Rineke Dijkstra - Beth
The Krazyhouse, Liverpool
22 december 2008
125 x 103 cm
courtesy de kunstenaar en Marian Goodman Gallery
* Michiel Jansz van Mierevelt – Portret van Geertruyt van der Dussen, c. 1636,
olieverf op paneel, 68 x 51,5 cm, Frans Hals Museum, Haarlem
Foto: Tom Haartsen

© Nationale Recreatiegids