Ontdek 'Fake News' van de zeventiende eeuw tijdens deze tentoonstelling

Door Redactie Nationale recreatiegids

5 min

Een vijandelijke invasie, overal paniek, een gruwelijke moordpartij. Het jaar 1672 is een rampjaar voor de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Het volk is redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos. Emoties lopen hoog op, complottheorieën en fake news vinden gretig aftrek. Zondebokken zijn al snel gevonden. In de tentoonstelling Rampjaar zet het Haags Historisch Museum bezoekers aan het denken. Hoe kijken we hier 350 jaar later tegenaan? Was het echt een uniek jaar of reageren we tegenwoordig nog steeds hetzelfde op rampspoed? Een vergelijking met crisisjaar 2020, het jaar waarin corona opduikt, laat veel overeenkomsten zien, zoals bedreigingen, protesten, aarzelende leiders, complotdenkers en grote verdeeldheid. Dit meldt het Haags Historisch Museum.

Pamflettenoorlog

In januari 1672 lijkt er nog geen vuiltje aan de lucht. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden is van een klein protestants staatje uitgegroeid tot een maritieme supermacht. En dat alles onder leiding van een gewone burger: Johan de Witt, raadpensionaris van Holland. Toch staat de republiek aan de vooravond van grote veranderingen. Een jonge prins Willem III staat te trappelen om stadhouder te worden en er dreigt een oorlog met Engeland en Frankrijk. De regenten onder leiding van De Witt regelen hun zaakjes liever zelf, zonder een Oranje. Maar prins Willem wordt, als de oorlogsdreiging steeds duidelijker voelbaar wordt, tot kapitein-generaal van het verwaarloosde landleger benoemd.

Wanneer in april de oorlog daadwerkelijk uitbreekt, wordt de roep van het volk om de prins tot bevelhebber en stadhouder van Holland te benoemen steeds luider. In de huidige tijd zouden social media ontploffen, maar 350 jaar geleden brak een ware pamflettenoorlog uit. Het volk koos vooral de kant van de prins. De benoeming tot kapitein-generaal was niet meer genoeg: prins Willem III moest stadhouder worden, net als zijn overgrootvader, Willem de Zwijger, de Vader des Vaderlands.

Johan de Witt twittert

In de aanloop naar deze tentoonstelling is de grote staatsman Johan de Witt tijdelijk tot leven gewekt op Twitter. Via het account @johandewitt1672 is het jaar door zijn ogen te volgen, van de start van (alweer) een handelsoorlog met Engeland tot zijn voortijdige dood. Ook zijn volgers en tegenstanders komen op Twitter aan het woord. Want ook in 1672 was de waarheid ‘slechts een mening’. Als volger wordt je meegezogen in een verwarrende maalstroom van historische feiten en fake news. Wat kun je nog geloven? Juist nu een zeer actueel vraagstuk.

Vanaf 2 juli tot en met 13 novemeber 2022 is het mogelijk om de tentoonstelling Rampjaar te bezoeken. Ga voor meer informatie naar deze website.

Door: Nationale Recreatiegids

Meer nieuws