Wereldpremière video-installatie Ragnar Kjartansson in De Pont

Door Redactie Nationale recreatiegids

8 min

De Pont presenteert vanaf 17 september Time Changes Everything, een uniek en actueel overzicht van de IJslandse kunstenaar Ragnar Kjartansson (Reykjavik, 1976), waaronder de wereldpremière van de grootschalige video-installatie No Tomorrow (2022). Het is de eerste Nederlandse solo van de internationaal gerenommeerde kunstenaar en de grootste tentoonstelling die ooit in De Pont te zien was. De diversiteit van media in Kjartanssons oeuvre wordt in Time Changes Everything in de volle breedte getoond met zowel bekende werken als nieuwe installaties. Dat meldt museum De Pont.

Martijn van Nieuwenhuyzen, directeur van De Pont: "Ragnar Kjartansson combineert in zijn oeuvre een diepromantisch verlangen met een aanstekelijke dosis humor en ironie. Hij creëert spanning tussen het banale en het sublieme, tussen spel en werkelijkheid. Daarbij weet hij als geen ander onze ervaring van tijd te manipuleren. Tijd verandert alles, het verandert ons perspectief en onze emoties. En als je de tijd maar lang genoeg weet op te rekken door scènes schier eindeloos te herhalen, zoals Ragnar in zijn werk, lijken we er zelfs van los te komen."

Video-installatie

De immersieve video-installatie No Tomorrow (2022) is een samenwerking van Kjartansson met choreografe Margrét Bjarnadóttir en componist Bryce Dessner. De bezoeker wordt op zes grote schermen omringd door acht in spijkerbroek en wit T-shirt geklede jonge vrouwen die al tokkelend op akoestische gitaren om je heen cirkelen in een ijle, bijna transparante carrousel van zorgvuldig geconstrueerde choreografieën. Alle grenzen tussen ruimte en tijd lijken te vervagen: de muziek wordt dans en de dans wordt muziek. Het werk bevat een lied gebaseerd op tekst uit de 18e-eeuwse novelle No Tomorrow van Vivant Denon en gefragmenteerde teksten van de oude Griekse dichteres Sappho. Tegelijkertijd roept het associaties op met zang- en dansfilms uit de jaren 40 en met Kjartanssons favoriete schilder Antoine Watteau.

Schoonheidsidealen

Ragnar Kjartansson: "In ‘No Tomorrow’ spelen we met klassieke motieven uit de westerse cultuur in een poging een nieuwe manier van muziek maken te ontwikkelen. De muziek komt voort uit de bewegingen van de dansers. Via een 30-kanaals geluids- en 6-kanaals video-installatie ontvouwt zich dit proces voor het oog van de toeschouwer. ‘No Tomorrow’ is een onderzoek naar onze hang naar schoonheid, naar onze schoonheidsidealen en naar de absurditeit van de uitbeelding van schoonheid. Daarbij werden we geïnspireerd door de frivoliteit van rococoschilderijen, klassiek ballet en zang- en dansfilms. De performers hebben een groot aandeel gehad in de totstandkoming van ‘No Tomorrow’. Het is een portret van hen en van hun kunst."

Woman in E

Naast No Tomorrow is werk uit alle fasen van Kjartanssons oeuvre in de tentoonstelling opgenomen: video’s (waaronder het in 2020 door De Pont aangekochte Me and My Mother) installaties, schilderkunst, sculptuur, schetsboeken en grafiek. In de grote zaal is de intrigerende performance Woman in E (2016) te zien waarin een vrouw, gekleed in een gouden glitterjurk en staand op een roterend podium, steeds hetzelfde akkoord in E-mineur op de elektrische gitaar aanslaat. E-mineur is een universeel akkoord van melancholie, een akkoord dat bijzonder geschikt is voor uitingen van weemoed en broeiend liefdesverdriet. Woman in E is gedurende de tentoonstelling continu te zien en te horen in de grote zaal en wordt uitgevoerd door een roterende pool van 14 performers.

Door: Nationale Recreatiegids

Meer nieuws