Oproep Wim Pijbes: doneer je koffer aan het Landverhuizersmuseum

Het kostte Pijbes wel enige moeite om op het juiste woord te komen waarvoor de koffers ingezet zouden worden: “Een van de dingen die we hebben bedacht is een groot labyrint, zo'n ding wat je wel eens in kasteeltuinen ziet, met van die groene heggen waar je dan tussendoor loopt, waar je dan in verdwaalt, maar op een zeker moment ook weer uitkomt, zo'n maze…” Tim den Besten: “Een doolhof?” “Een doolhof! Dat is het goede Hollandse woord.”

 

 

Wim Pijbes, eerder directeur van onder meer de Kunsthal, het Rijksmuseum en Voorlinden, schoof aan bij de talkshow van Tim den Besten in Forum Groningen om te vertellen over het nieuwe Landverhuizersmuseum. Dat moet over drie jaar gerealiseerd zijn in de voormalige Fenixloods aan de Rijnhaven op Katendrecht in Rotterdam. Centraal zal het verhaal komen te staan over de miljoenen landverhuizers, die in de 19e en 20e eeuw Europa en Rotterdam achter zich lieten om elders een beter bestaan op te bouwen. Het Landverhuizersmuseum is een van de veertig projecten die wordt ondersteund door de Stichting Droom en Daad van de familie Van der Vorm. De weldoenersfamilie wil op deze manier een bijdrage leveren aan het beter, leuker en mooier maken van Rotterdam. Pijbes is sinds een aantal jaar directeur van de stichting.

 

 

Momenteel wordt er hard gewerkt aan de invulling van het museum. Pijbes is onder meer op zoek naar bijzondere verhalen: “Er zij in Nederland heel veel mensen die direct of indirect een tante of oom hebben gehad die naar Amerika is gegaan. Koffertjes, foto's, brieven en verhalen herinneren daar aan. En juist die verhalen vind ik heel interessant omdat die precies laten zien wat zich alemaal heeft afgespeeld. Die persoonlijke memoires gaan over angst en hoop, en de zoektocht die mensen allemaal hebben ondergaan op weg naar zo'n nieuwe land. Dat geeft een hele mooie basis om zo'n museum te vullen.” 

 

 

Naast voorwerpen en verhalen zal er ook kunst te zien zijn in het museum. Pijbes: “Er komt veel historische informatie met objecten die belangrijk zijn om het verhaal te vertellen, maar daarnaast zoeken we ook kunst, juist omdat kunst verder gaat. Kunst heeft de capaciteit of de kracht om jouw gedachten verder te brengen dan een ‘gewoon’ object. Met de kunst willen we bij mensen de verbeelding in beweging krijgen.” Er is al een stuk van de Berlijnse Muur aangekocht, en op de Biënnale van Venetië kocht Pijbes een werk van de Indiase kunstenares Shilpa Gupta, waarbij een bewegend hek een gepleisterde muur steeds verder beschadigd: “Zo’n kunstwerk roept veel gedachten bij mij op: het is een hek, dat een beetje zinloos een muur stukslaat, maar eigenlijk gaat het vooral over de kracht maar ook over de zwakte van hekken en grenzen.”

 

 

En Pijbes is dus hard op zoek naar koffers. Voor het doolhof. “Waarom koffers?”, zo roept hij zelf de vraag op: “Omdat koffers heel symbolisch zijn, en heel persoonlijk. Letterlijk: dit is van mij; alles wat ik heb zit erin. De koffers fungeren straks als de bouwstenen van een labyrint vol verhalen.” Talkshowpresentator Den Besten verzekerde zich alvast van een plekje bij de opening van het museum door aan het einde van het gesprek zelf een koffer te doneren. Zijn laatste vraag aan Pijbes: “Als mensen straks uit het museum komen, wat hoop je dan dat ze denken, voelen?” “Ik hoop dat ze dan langer en dieper nadenken over al die mensen die, al dan niet gedwongen, om wat voor reden ook, alles achter zich hebben gelaten. En dat ze beseffen dat dat mensen zijn, net zoals jij en ik.”