Thom Hoffman ziet noodzaak in tentoonstelling koloniaal Indonesië

Door Redactie Nationale Recreatiegids

8 min

Thom Hoffman heeft als gastconservator de tentoonstelling Dossier Indië samengesteld voor het Wereldmuseum in Rotterdam. Dat was voor de acteur en fotograaf, die zich al jaren verdiept in de geschiedenis van Nederlands-Indië, een belangrijke klus. Nooit eerder was er in Nederland een expositie waarbij de laatste honderd jaar van de koloniale periode, tussen 1840 en 1949, chronologisch te zien is.

"Ik wil mezelf wel een voorzichtig schouderklopje geven dat ik er mede voor heb gezorgd dat deze rangschikking nu in Nederland te zien is", zegt Hoffman, over de expositie die dinsdag werd geopend, tegen BuzzE. "Dat ligt er voor een deel aan dat de geschiedenis als negatief wordt ervaren, maar ook dat het een complex onderwerp is waar je echt je tanden in moet zetten en met hart en ziel moet induiken."

Vanuit Indonesisch perspectief

Hoffman, die ook het begeleidende fotoboek Een verborgen geschiedenis uitbracht, selecteerde voor Dossier Indië uit de beeldarchieven van meer dan twintig erfgoedinstellingen en collecties driehonderd foto’s. "Het was voor mij heel belangrijk dat we vanuit ook het Indonesisch perspectief het verhaal in beeld brachten. We vertellen echt de collectieve geschiedenis. Mensen hebben vaak een individueel gevoel bij Nederlands-Indië, maar mijn instelling was het collectieve gevoel over te brengen. Hoe ging ons land met de archipel om?"

Onderzoek

Het samenstellen van de expositie was een klus die jaren heeft geduurd en voortvloeide uit eerdere research die Hoffman deed. "In 2009 deed ik als gasthoogleraar aan de Universiteit van Tilburg samen met de studenten tekstonderzoek naar de geschiedenis van Nederlands-Indië. Daarna volgde er in 2015 een beeldonderzoek aan de TU Delft en ben ik begonnen met het samenstellen van de beeldbank Nederlands-Indië. Daaruit kwam het idee om deze tentoonstelling te maken."

Waar de fascinatie voor deze geschiedenis vandaan komt, weet de acteur niet precies. "Waarom verzamel je postzegels of word je voetballer? Misschien is het omdat mijn oma Indisch en amateurfotografe was? Misschien komt het omdat ik in 1974 werd geraakt door de serie Stille Kracht? Misschien wel omdat ik Max Havelaar heb gespeeld in het theater of me voor films of televisieseries in het onderwerp moest verdiepen?"

Belang

Hoffman kan zich goed voorstellen dat de reacties op Dossier Indië wisselend kunnen zijn. "Ik ben wel heel benieuwd wat er in het gastenboek geschreven gaat worden. Ik denk dat er mensen zijn die het geweldig gaan vinden, maar ook mensen die ervan schrikken. De jongere generatie vraagt zich vast af waarom ze er op school nooit over hebben gehoord. En de oudere generatie zal enerzijds denken: moet dit nou, maar anderzijds wat verhelderend dat het eindelijk eerlijk is verteld."

Noodzaak

Voor de acteur zit er in ieder geval noodzaak in dat dit complexe verhaal wordt overgebracht. "Je kunt de geschiedenis niet begrijpen als je de periodes van bijvoorbeeld voor 1942 niet kent. Ik denk dat deze tentoonstelling, door het overbrengen van kennis en informatie, voor verzoening kan zorgen en dat Nederland na jaren van een dominerende tempo doeloe-gedachte zijn visie verbreedt."

Dossier Indië is vanaf vandaag te zien. Voor meer informatie over de tentoonstelling, zie de website van het Wereldmuseum.

Door: ANP

Meer nieuws