Rijksmuseum presenteert filminstallatie Rineke Dijkstra: Night Watching

Dijkstra draaide Night Watching op zes avonden in de Eregalerij recht voor De Nachtwacht zodat de geportretteerden een indringende ervaring van het schilderij zouden krijgen. Dijkstra: “Door de subtiele gelaagdheid van de film, dringt het tot de toeschouwer door dat je zelfs een kunstwerk dat zo beroemd is als De Nachtwacht nooit helemaal kunt kennen. En dat het dus altijd de moeite loont scherp te blijven kijken, of het nu gaat om de personen op een wereldberoemd schilderij, zij die optreden in een hedendaagse film of de mensen dagelijks om je heen.”

 

 

Night Watching ligt in het verlengde van Dijkstra’s klassieker I See a Woman Crying (2009), waarin een groep Engelse schoolkinderen kijkt naar een schilderij van Picasso. Maar Night Watching gaat verder. Doordat Dijkstra veertien heel verschillende groepen aan het woord laat, wordt niet alleen de inhoudelijke rijkdom van De Nachtwacht benadrukt, de film wordt ook een portret van elke gefilmde groep, van hun relaties, de onderlinge hiërarchie en de verhoudingen. Zo vraagt een groep schoolmeisjes uit Oss zich af of Rembrandt inderdaad het gezicht van zijn geliefde Saskia op het lijf van het enige meisje in het schilderij heeft gezet. De medewerkers van de Japanse Kamer van Koophandel zien de toeristische mogelijkheden van het schilderij ("Nachtwacht-taartjes!"). En jonge kunstenaars vragen zich af hoe het moet zijn om zo’n ongekend meesterwerk te maken – heb je dat als kunstenaar eigenlijk wel in de hand?

 

 

Dijkstra versterkt de band tussen kunst en leven door op subtiele wijze allerlei Rembrandteske mechanismen in haar film te laten echoën. Dat varieert van het schoolpotlood dat net zo naar voren priemt als Van Ruytenburchs lans, tot een klein, roodharige meisje dat opduikt tussen een groep stoere, donker geklede techniekstudenten – en die hun vervolgens uitlegt hoe een schilderij wordt gemaakt.