Bijzondere ontdekking op marmeren sterrenhemelkaart Paleis op de Dam

Door Redactie Nationale Recreatiegids
5 min
Onderzoek voor de komende tentoonstelling, Het Universum van Amsterdam, in het Koninklijk Paleis heeft geleid tot een spannende vondst. Recentelijk is ontdekt dat de sterrenhemelkaart er in de zeventiende eeuw compleet anders uitzag: op het marmer waren oorspronkelijk lijntekeningen van sterrenbeelden geschilderd. Dit meldt het Koninklijk Paleis op de Dam.
Grootste kaarten ter wereld De grootste kaarten ter wereld liggen in de vloer van de Burgerzaal, in het hart van het Koninklijk Paleis Amsterdam. De drie ronde mozaïeken hebben elk een diameter van maar liefst 624 centimeter en laten het oostelijk en westelijk halfrond van de wereld en de sterrenhemel zien. Ze zijn een essentieel onderdeel van het concept van architect Jacob van Campen voor dit gebouw, het voormalige stadhuis van Amsterdam. 
 

Kreeft

 
In de zeventiende eeuw werden sterrenbeelden als figuren ingetekend op hemelkaarten. De figuren op een sterrenkaart van Willem Blaeu uit 1628 dienden als voorbeeld voor de marmeren hemelkaart in het Koninklijk Paleis. Ze werden als lijntekeningen op het marmer geschilderd, maar zijn helaas allang geleden weggesleten. Sommige delen van die figuren – uitgevoerd in glanzend metaal – zijn echter nog wel te zien, zoals de poten en scharen van de Kreeft. De kaart oogt nu wat minimalistisch, maar toonde dus ooit een indrukwekkende wirwar van mythologische helden en heldinnen, dieren en objecten. 
 

Lichtprojecties

 
In de tentoonstelling Het Universum van Amsterdam. Schatten uit de Gouden Eeuw van de cartografie wordt het verhaal van de unieke vloerkaarten in de Burgerzaal verteld. Een spectaculaire reconstructie van het oorspronkelijke uiterlijk van de sterrenhemelkaart is te zien door middel van lichtprojecties. Ook is een selectie van de mooiste Amsterdamse kaarten en atlassen uit de zeventiende eeuw te zien. De tentoonstelling is tot stand gekomen in samenwerking met het Allard Pierson│ De Collecties van de Universiteit van Amsterdam. 
 
De tentoonstelling Het Universum van Amsterdam. Schatten uit de Gouden Eeuw van de cartografie loopt van 29 juni tot en met  22 september 2019. Meer informatie is te vinden via de website van het Koninklijk Paleis Amsterdam
 
Door: Nationale Recreatiegids