Natuurtoetsen hebben grote waarde in Nederland. Deze toetsen bepalen of een activiteit schade toebrengt aan de natuur. Dat is een bepalende factor om deze door te laten gaan.

Die toetsen zijn echter niet altijd allesomvattend. Zo worden deze geregeld naar de wens van de opdrachtgever opgesteld en bevatten soms zo veel fouten dat de rechter het rapport verwerpt op het moment dat tegenstanders van een project een rechtszaak aanspannen.

Controle overheid

De overheid heeft een controlerende functie in dit soort projecten. Die kijkt daarentegen lang niet altijd naar de rapporten, waardoor deze onopgemerkt toch worden voortgezet. Brancheorganisatie Netwerk Groene Bureau’s wil dat de overheid overzicht krijgt van de rapporten die binnenkomen en deze controleert met steekproeven.

Druk op rapport

Deze natuurtoetsen worden steeds vaker verplicht. Tegenwoordig moeten ook burgers natuurtoetsen aanvragen, zoals bij de isolering van een muur. Dan komt een ecoloog om te controleren of alles in orde is. Soms komt het in zo’n voorbeeld wel eens voor dat er vleermuizen of andere beschermde dieren in de muur zitten. Op het moment dat de ecoloog geen problemen ziet, stelt deze een rapport op waarin staat dat het project zonder andere maatregelen door kan gaan.

Dat werkt niet altijd even goed. Doordat er vaak druk op staat om een project door te laten gaan én de opdrachtgever hiervoor betaalt, staat er ook veel druk op het rapport. Ook zeggen ecologen dat zij soms het gevoel hebben dat zij moeten schrijven wat de opdrachtgever wil horen. Want als je dat niet doet, dan verlies je een opdracht.

Tijdens de uitzending van Pointer is ecoloog Erwin van Maanen op bezoek. Ook hij voelt geregeld de druk van de opdrachtgever en vertelt dat hij zelf een soortgelijk incident had meegemaakt. Toen was een opdrachtgever het niet eens met het rapport dat Van Maanen had opgesteld en ging het bij een andere ecoloog proberen.

Verbazing

Natuurorganisaties maken zich al langere tijd hard voor het verbeteren van zowel de controle op als de natuurtoetsen zelf. Ook burgers kijken soms zelfs met verbazing dat plannen worden goedgekeurd, ook al zijn die in strijd met de natuurregels. Die kunnen vaak weinig doen, omdat zij geen tegenrapport hebben.

Keurmerk

De brancheorganisatie NGB wil daarom dat er een keurmerk wordt ingevoerd voor de sector. Daarnaast moeten er steekproeven worden gehouden onder de lopende positieve rapporten. Die zijn al goedgekeurd zonder dat er andere maatregelen nodig zijn. Want volgens het NGB heb je juist dan kans op onopgemerkte fouten.

Bestuurslid van NGB, Marije Langstraat, vindt dat dit een taak is van de overheid. Het ministerie van Landbouw, natuur en voedselkwaliteit stelt dat zij hierover in gesprek zijn met de vereniging. Het is echter niet bekend wanneer dergelijke controles worden ingevoerd.

Ook is ecoloog geen beschermd beroep, waardoor iedereen na een cursus van een aantal dagen ook een natuurrapport mag schrijven.