Onder de zon dansen en een pilletje ‘klappen’. Of stiekem naar de toiletten om een lijntje te nemen, waar de beveiligers het niet zien. Dit zijn zaken die veel Nederlanders niet doen, maar wel steeds vaker voorkomen bij festivals en in het uitgaansleven. Een woordvoerder van festival Smeerboel, een van de bekendere festivals van Utrecht, stelt dat er een taboe om hangt en dat zij daar niet de ogen voor willen sluiten.

Dat taboe doorbreken doen zij op hun eigen manier. Zo heeft het festival op haar Instagram-pagina een bericht geplaatst over ‘een dagje Smeerboel door de ogen van onze snoeiharde ‘technolovers’: ‘Op de dansvloer zeg je tegen 10 vage bekende: ‘’IK HOU ZO VAN JOU!.’’ Het enige wat je ooit met deze mensen zal delen is jouw halfje.’ Dit ‘halfje’ refereert naar een halve pil xtc. Een fictieve dagplanning waarin wordt beschreven hoe bezoekers op het festival drugs gebruiken, is inmiddels van de sociale mediakanalen verwijderd.

Randen opzoeken

Het is duidelijk dat de organisatie dit als een grap brengt. De organisatie stelt dat hun communicatie ‘over de top’ is en dat zij graag de randjes opzoeken: “We vinden het belangrijk om met een dikke knipoog belangrijke onderwerpen aan te snijden waar in onze maatschappij een taboe op heerst”, aldus de organisatie. Drugsgebruik is veelvoorkomend in de wereld van festivals en dancefeesten en Smeerboel stelt dat hier maar weinig over wordt gesproken.

Echter denkt niet iedereen dat dit de beste manier is om het drugsgebruik aan te kaarten. Zo stelt Laila Zaghdoudi van het Trimbos-instituut dat het gebruik van drugs zo wordt gepromoot en noemt het ‘onverstandige communicatie’. De organisatie volgens haar niet serieus over het onderwerp. Deze manier is volgens haar geen goede wijze om bezoekers voor te lichten om veilig en gezond deel te nemen aan het festival.

Humor

 Andere experts denken dat het een kwestie is van smaak. Zo denkt ook Floor van Bakkum, hoofd preventie bij expertisecentrum Jellinek erover. Zij stelt dat het duidelijk met een knipoog is gebracht en dat dit soort grappen al jaren door festivals worden gemaakt. Het is ‘creatieve vrijheid’, alhoewel ze aangeeft dat het niet haar soort humor is. Ook vindt Van Bakkum dat de festivalorganisaties geen voorlichtingsdienst zijn. Wel zijn organisaties volgens haar verantwoordelijk voor een veilige omgeving op het festivalterrein. “Iedereen moet goed blijven nadenken wat de gezondheidsrisico’s zijn.”

De inmiddels verwijderde dagplanning was naar zeggen van Smeerboel niet bedoeld als stimulans voor het gebruik van drugs. De gezondheid van de bezoekers is voor de organisatie ‘de hoogste prioriteit’. Om dit te beargumenteren laat het festival weten dat zij altijd doorverwijzen naar het platform Celebrate Safe en is Unity bij het festival aanwezig om voorlichting te geven over drugsgebruik. Wel wil de organisatie over het onderwerp blijven praten, om praten over drugsgebruik uit het verdomhoekje te halen.

Daniëlle Ketelaars is sceptisch over de berichtgeving. Zij is preventiemedewerker bij Novadic-Kentron, een gespecialiseerde instelling voor verslavingszorg in Noord-Brabant. Dit soort berichtgeving kan volgens haar het gebruik van middelen normaliseren en ze denkt dat mensen daardoor sneller geneigd kunnen zijn om ook drugs te gebruiken.

Politiek

In de Tweede Kamer kunnen ze ook niet lachen om de berichten van Smeerboel. Staatssecretaris Maarten van Ooijen vindt drugsgebruik niet normaal en stelt dat het niet past binnen een gezonde leefstijl. “Berichten zoals deze versterken het idee dat drugsgebruik normaal is, terwijl de overgrote meerderheid in Nederland niet gebruikt”, zegt hij tegen het AD. Daarom wil hij ‘heldere afspraken’ maken over de communicatie rondom drugsgebruik. Daarbij ontkent hij niet dat er mensen zijn die drugs gebruiken. Wel vindt hij dat er zorg moet worden geleverd aan de mensen die drugs gebruiken.

Gezien festivals steeds duurder worden, zoeken bezoekers naar manieren om op een goedkopere manier een ‘leuke dag’ te hebben. Waar je voor een biertje al gauw vier euro neerlegt, en daar vervolgens meerdere van besteld, heb je voor vijf euro ook een xtc-pil waar je de hele dag mee door kan.

Ondanks de berichtgeving van Smeerboel stelt de organisatie dat zij een zerotolerancebeleid hanteren. Van Ooijen hoopt dat zij dit niet alleen zeggen voor hun imago, maar het ook daadwerkelijk gaan naleven. De gemeente Utrecht is het daarmee eens.

Smeerboel geeft aan dat zij zowel bij de ingang al op het terrein streng gaan handhaven.