VVD-Kamerlid Claire Martens-America deelde maandag een plan om de NPO te hervormen. Daarin verdwijnen de traditionele ledenomroepen. In plaats daarvan moeten er vijf omroephuizen komen die ook gaan over de programmering, een taak die nu nog bij de NPO ligt. Ook moet de nieuwe organisatie één raad van bestuur en één raad van toezicht krijgen, waardoor "kostbare bestuurslagen" zouden verdwijnen.

De NPO is een voorstander van de omroephuizen. Door de invoering ervan "wordt het bestel beheersbaar en beter bestuurbaar", aldus de NPO. "Het is wat ons betreft aan de omroepen zelf om na te denken hoe zij de samenstelling van de huizen goed willen vormgeven." De NPO vindt het "goed dat de politiek concreter wordt over hervormingen van het huidige bestel", en zegt uit te zien naar het plan van de minister. De NPO zegt zich nu eerst te richten op de bezuinigingen, waarvoor het plan "bijna gereed" zou zijn.

In het hoofdlijnenakkoord spraken de coalitiepartijen al af 100 miljoen euro te bezuinigen op de NPO. Later kondigde het kabinet in het regeerprogramma aan de NPO te willen hervormen. Minister Eppo Bruins (Cultuur, NSC) moet de herziening van de Mediawet realiseren. De commissie-Van Geel kwam in 2023 met een rapport waarin de toekomst van de NPO was onderzocht. Het advies was onder meer dat de NPO uit maximaal zes ledenomroepen zou bestaan.

Reacties Slagter en Weesie

Omroep MAX-baas Jan Slagter zegt dat hij namens Omroep MAX, samen met de andere omroepen, ook aan een plan werkt. "Wij zijn voor modernisering, maar de identiteit van de omroepen, die programma's maken vanuit een missie, dat willen wij intact laten", beklemtoont Slagter, die de plannen van de VVD "een proefballon" noemt.

"Hier zit duidelijk de hand in van de NPO, die dit wil", zegt Slagter, die ook vindt dat de NPO in de eigen organisatie kan bezuinigen. Volgens hem bevat het plan van de VVD daarnaast ook onwaarheden, over onder meer de ledenwerving en zendtijd. "Het is niet zo dat wij ledenwerving betalen van belastinggeld. En dat de zendtijd van omroepen is gekoppeld aan ledenaantallen is ook onjuist."

Dominique Weesie, omroepbaas van PowNed, zegt de plannen van de VVD "met veel interesse" te hebben gelezen. Volgens hem bevat het plan "veel goede punten". "Het huidige systeem is niet meer van deze tijd, met als toppunt die idiote ledenaantallen", aldus Weesie, die dat systeem "een achterhaalde erfenis uit de verzuiling" noemt. "Ook spreekt mij de bestuurlijke vereenvoudiging en meer aandacht voor digitalisering enorm aan", besluit Weesie.

Andere omroepen waren vooralsnog niet bereikbaar voor commentaar.