Het Amsterdams Fonds voor de Kunst (AFK) heeft in lijn met het beleid van cultuurwethouder Touria Meliani (GroenLinks) besloten om kunst en cultuur te subsidiëren waarin alle Amsterdammers zich kunnen herkennen. Zo krijgen de ‘community cinema’ van Oxville in Nieuw-West en het museum voor eigentijdse kunst, mode en design in de Bijlmer, Oscam, voor het eerst een vierjarige subsidie.

Budgetverdeling en criteria

Het AFK heeft 51,2 miljoen euro aan jaarlijkse subsidies toegekend aan 164 organisaties in verschillende culturele disciplines, zoals muziek, theater, woordkunst, dans, beeldende kunst, film, cultuureducatie en erfgoed. Van deze organisaties zijn er 47 nieuw in de vierjarige regeling. Ondanks het budget waren er 54 aanvragen die wel positief werden beoordeeld, maar niet hoog genoeg scoorden om subsidie te ontvangen.

Nieuwe koers en inclusiviteit

De subsidieaanvragen voor 2025-2028 zijn beoordeeld op artistiek belang, belang voor de stad, diversiteit en inclusie, en uitvoerbaarheid. Volgens Laurien Saraber, directeur-bestuurder van het AFK, zijn sommige nieuwkomers in de regeling gegroeid van sympathieke initiatieven naar stevige organisaties, vaak tegen de stroom in. Ze benadrukt dat jonge makers met perspectieven op bijvoorbeeld de impact van slavernijverleden en migratiegeschiedenis vaak niet aansluiten bij bestaande instituten.

Impact en reacties

In Nieuw-West runt stichting Oxville sinds twee jaar de enige bioscoop in het stadsdeel. Ze stemmen hun veelzijdige filmaanbod af op de buurt en maken dappere keuzes, zoals het tonen van films waarin queer-zijn wordt besproken in een gemengde en soms conservatieve omgeving.

Veel Amsterdamse culturele instellingen volgden de verdeling van de subsidies met spanning, vooral omdat ze eerder afvielen bij het Fonds Podiumkunsten (FPK). Terwijl sommige groepen zoals De Warme Winkel goed nieuws kregen, vielen anderen zoals Maatschappij Discordia en Nieuwe Helden buiten de boot.

Financiële uitdagingen en visie

Het Nederlandse Blazers Ensemble verliest zijn subsidie bij het AFK, maar blijft in de basisinfrastructuur van de Raad voor Cultuur. Het verlies van subsidie is een pijnlijke realiteit van het systeem waarin schaarste moet worden verdeeld. Wethouder Meliani heeft 2,5 miljoen euro gereserveerd om aan het eind van de AFK-subsidieronde tekorten aan te vullen, maar er is ruim 8 miljoen euro per jaar nodig om alle aanvragers te ondersteunen.

Veel aanvragen misten een uitgewerkte visie op publieksbereik of uitvoerbaarheid. Het financiële herstel na de coronaperiode was ook een factor; organisaties die hun reserves hadden aangesproken, moesten aantonen hoe ze daarmee verder wilden komen.

Uitzonderingen en opvallende afvallers

Enkele Amsterdamse instellingen, zoals het Amsterdam Museum en het Stedelijk Museum, vallen buiten de reguliere subsidiecriteria omdat de gemeente ze als onmisbaar beschouwt. Voor deze instellingen is 60 miljoen euro beschikbaar. In totaal heeft Amsterdam met 160 miljoen euro per jaar de grootste cultuurbegroting van alle gemeenten.