Musea hebben grote financiële zorgen door de tijdelijke sluiting vanwege het coronavirus. Zo geeft een vijfde aan al vanaf volgende maand problemen te verwachten bij het doorbetalen van salarissen. De derving van publieksinkomsten van de aangesloten musea bedraagt gemiddeld zo’n 10 miljoen euro per week. Dat blijkt uit onderzoek van de Museumvereniging onder haar leden.
Doorrekening van de impact maakt duidelijk dat het risico dat een kwart van de musea voor het eind van het jaar omvalt aanmerkelijk is. De brancheorganisatie roept daarom de minister van OCW en de provincies en gemeenten op om musea te ondersteunen, zodat iedereen door heel het land toegang houdt tot een enorm cultureel kapitaal dat van ons allemaal is.
Weinig reserves
Nu de musea tijdelijk gesloten zijn, zijn er grote financiële zorgen. Een op de vijf musea betwijfelt of ze salarissen na eind april kunnen doorbetalen. Musea hebben vaak weinig reserves, ondanks een sterke stijging van de eigen inkomsten naar gemiddeld vijftig procent van de totale begroting. De huidige noodregelingen zijn veelal onvoldoende een oplossing: zo dekt de
Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) in de huidige vorm slechts dertig procent van derving van publieksinkomsten, omdat subsidies in deze regeling tot de omzet worden gerekend. Ook hebben veel musea hun piek in bezoekers in het voorjaar, als de toeristenstroom weer op gang komt.
Openluchtmusea
Daarnaast zijn er
openluchtmusea die alleen in het voorjaar en in de zomer open zijn. Bij deze musea komt de tijdelijke sluiting extra hard aan. Al met al is het wegvallen van inkomsten, in combinatie met de beperkte compensatie van doorlopende kosten, een zware dobber. Niet alleen de musea zelf lijden hieronder, ook de mensen die zij inhuren verliezen inkomsten – bijvoorbeeld cateraars, zzp’ers die rondleidingen geven en ontwerpers van tentoonstellingen.
Overbruggingsfonds
De museumsector is de laatste jaren steeds minder afhankelijk van subsidies geworden, maar des te meer van een gezonde, sterke economie. Om overeind te blijven is nu dus stevige steun nodig, zo stelt de Museumvereniging. Die roept overheden (het Rijk, provincies en gemeenten) nu op om voor musea de gemeentebelastingen plus een half jaar huur kwijt te schelden, en pleit daarnaast voor een overbruggingsfonds en verruiming van de
Geefwet.
Musea na corona
Aan de ene kant kunnen musea na afloop van de sluiting weer snel opstarten: hun gebouwen en collecties zijn er immers nog. Tegelijkertijd zullen ze het vooral van hun vaste presentaties moeten hebben; voor duurdere tijdelijke tentoonstellingen zal er veel minder ruimte zijn. Ook werken veel musea met vrijwilligers (zo’n 28.000), die veelal behoren tot de kwetsbare groep voor het coronavirus. Als musea weer openen, verwachten zij daarom deze groep vrijwilligers niet gelijk weer volledig in te kunnen zetten. Bovendien is de verwachting dat het publiek bij heropening voorlopig maar mondjesmaat zal terugkomen: men zal zich niet zomaar in grote groepen en op drukke plekken begeven. Al met al is er dus voor langere tijd financiële zekerheid nodig, zodat een goed en toegankelijk cultuuraanbod in alle regio’s mogelijk blijft, aldus de
Museumvereniging.
Door: Nationale Recreatiegids