Site logo
searchclose
Artikelen
Vacatures
Bedrijven
search
add

Amsterdam verwerft collectie Jan van der Heyden, de ‘Da Vinci van de Lage Landen’

Door Redactie Nationale Recreatiegids
schedule 9 min
location_on [xx]km
Amsterdam heeft een unieke collectie van homo universalis Jan van der Heyden (1637-1712) verworven. Het betreft  tekeningen, manuscripten, gedrukte publicaties en objecten die eeuwenlang bij de nazaten van de familie Van der Heyden bewaard zijn gebleven, en nu in het bezit zijn gekomen van de gemeente Amsterdam. Van de aanwinsten gaat het Amsterdam Museum de driedimensionale objecten beheren en het Stadsarchief Amsterdam de werken op papier. Dit meldt de gemeente Amsterdam.
Bert de Vries, directeur Stadsarchief Amsterdam, is verguld met de aanwinsten: “Het belang van de collectie Jan van der Heyden, de ‘Da Vinci van de Lage Landen’, kan moeilijk overschat worden. Zijn uitvindingen vonden wereldwijd navolging en zijn kunst staat internationaal nog steeds volop in de belangstelling. Wij zijn enorm trots deze collectie nu te mogen beheren en presenteren”.
 

Jan van der Heyden nauw verweven met Amsterdamse geschiedenis

 
Op 3 juli 1669 stemde het Amsterdamse stadsbestuur in met het voorstel van Jan van der Heyden om
2.556 straatlantaarns in de stad te plaatsen. Dankzij de verbeterde straatverlichting gold Amsterdam
in de late zeventiende eeuw als de lichtstad van Europa. Uitvinder, kunstenaar en zakenman Jan van
der Heyden was de geestelijk vader van deze straatverlichting en van de revolutionair
verbeterde brandspuit. Veel van de uitvindingen in de zeventiende eeuw waaraan Jan van der  Heyden en zijn familieleden werkten, kwamen tot stand in nauwe samenspraak met het Amsterdamse stadsbestuur. 
 

Stadsarchief Amsterdam

 
In het Stadsarchief worden verschillende tekeningen, archiefstukken en prenten van de familie Van de Heyden bewaard. De recent verworven verzameling bevat prachtige aanvullingen op deze collectie. Zo bevat de aanwinst twee geïllustreerde handschriften van Jan van der Heyden die betrekking hebben op de nieuwe lamplantaarns en slangbrandspuiten. Twee portretten die Jan van der Heyden in 1659 tekende van zijn toekomstige zwager en zijn dienstvrouw behoren tot de vroegste werken van de kunstenaar. Verder bevinden zich in de collectie verschillende tekeningen van brandspuiten en van verbrande huizen. Een hoogtepunt vormt de spectaculaire tekening van een dwarsdoorsnede van een brandend huis, een voorstudie voor de prent in het Brandspuitenboek van 1690. Van Jan van der Heyden de Jonge bevinden zich een fraai geïllustreerd onderzoek naar de toestand van de zeedijk bij Diemen en zijn familiebijbel in de collectie.
 

Amsterdam Museum

 
In de collectie van het Amsterdam Museum bevinden zich twee schilderijen en verschillende tekeningen van de hand van Jan van der Heyden. Daarnaast bezit het museum een brandspuit op wielen, een lamplantaarn en verschillende bouwkundige onderdelen afkomstig de fabriek van Jan van der Heyden aan de Koestraat. Sinds 1937 zijn ook een geschilderd bord met de familiewapens van Jan van der Heyden en zijn dienstvrouw Sara ter Hiel en een schaalmodel van de slangbrandspuit in bruikleen. Door deze objecten aan te kopen is hun plaats in de collectie ook in de toekomst gegarandeerd. Daarnaast verwierf het Amsterdam Museum uit de collectie nog een bijzondere zilveren penning waarmee de introductie van de lamplantaarn in Leipzig werd gevierd.
 
Een selectie van de verworven collectie zal te zien zijn in de Schatkamer van het Stadsarchief, van 
donderdag 27 februari tot en met zondag 1 maart 2020. Een lezing over de aanwinst wordt gehouden op zaterdag 29 februari om 15.00 uur op het Bodeplein. Presentatie en lezing zijn gratis toegankelijk.
 
Door: Nationale Recreatiegids
 
28 maart '24 ( 8:50)

Veel kritiek op plan NPO, ook van FNV

Vakbond FNV vindt het plan van de Nederlandse Publieke Omroep om de sociale veiligheid op de werkvloer te verbeteren "nogal vrijblijvend". Dat laat Andrée Ruiters, vakbondsbestuurder van FNV Media & Cultuur, weten als reactie op het woensdag gepresenteerde plan van aanpak.

28 maart '24 ( 8:42)

Protest bij cultureel centrum in Amsterdam om vertoning Israëlische films

Tegenover De Balie in Amsterdam protesteren woensdagavond zo'n dertig mensen tegen de vertoning van Israëlische films in het cultureel centrum. In De Balie zijn deze week drie films van Israëlische makers te zien in het kader van het Seret Film Festival.

28 maart '24 ( 8:40)

Optreden verstoren van Lenny Kuhr onacceptabel volgens Kunstenbond

Kunsten '92 noemt het "onacceptabel" dat een optreden van Lenny Kuhr zondag kon worden verstoord door pro-Palestijnse activisten. Dat schrijft de belangenorganisatie van de wereld van kunst, cultuur en erfgoed in een bericht aan de Tweede Kamer.

28 maart '24 ( 8:30)

NPO plan voor veiligere werkvloer gepubliceerd

De NPO heeft woensdagmiddag het plan van aanpak voor een veilige werkvloer gepubliceerd. Het plan, dat werd opgesteld naar aanleiding van het rapport van de Commissie-Van Rijn, lag al grotendeels op straat nadat RTL Nieuws het begin deze maand in handen had gekregen. Destijds wilde de NPO niet reageren op het uitgelekte plan en liet weten dat het definitieve plan nog moest worden vastgesteld.

27 maart '24 (15:14)

Podia willen veiligheidsprotocol na verstoren concert Lenny Kuhr 

De culturele sector moet een veilige haven blijven voor makers, medewerkers en publiek. Dat stellen de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD), de Nederlandse Associatie voor Podiumkunsten (NAPK) en de Vereniging Nederlandse Poppodia en Festivals (VNPF) in een gezamenlijke verklaring naar aanleiding van het verstoren van een concert van Lenny Kuhr. De drie organisaties willen met cultuurstaatssecretaris Fleur Gräper in gesprek voor het opstellen van een veiligheidsprotocol.

27 maart '24 ( 9:38)

Vergunning NPO niet vijf, maar twee jaar verlengd

Een domper voor de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). Het demissionair kabinet wil de vergunning (concessie) niet met de standaardtermijn van vijf jaar verlengen, maar met twee jaar. Haagse bronnen vertellen aan RTL Nieuws dat de ministerraad hier donderdag waarschijnlijk voor gaat stemmen. Dit besluit kan gevolgen hebben voor de publieke omroepen en hun medewerkers.

27 maart '24 ( 9:03)

Sweet Dreams en De Avondshow ontvangen Dutch Directors Awards

De film Sweet Dreams en het VPRO-programma De Avondshow met Arjen Lubach zijn in de prijzen gevallen bij de uitreiking van de DDG Awards. De prijzen van de Dutch Directors Guild, de Nederlandse vakbond van film- en televisieregisseurs, worden jaarlijks uitgereikt. In Pakhuis de Zwijger in Amsterdam werden in totaal elf prijzen verdeeld.

27 maart '24 ( 8:49)

Drie Van Goghs langdurig te zien in Rijksmuseum

Bezoekers van het Rijksmuseum in Amsterdam kunnen vanaf nu drie schilderijen van Vincent van Gogh bekijken die de Amsterdamse Stichting P. en N. de Boer langdurig aan het museum heeft uitgeleend. Het gaat om de werken Stadsgezicht in Amsterdam (1885), Oever met bomen (1887) en Korenveld (1888).

27 maart '24 ( 8:44)

Gijs Rademaker wil op de planken staan met voorstelling over dino's

Gijs Rademaker wil graag een theatertournee doen met een voorstelling over dinosauriërs. Dat zegt de RTL-opiniepeiler, die samen met Maarten van Rossem een podcast over de dieren maakt en onlangs ook een Videolandserie, in het AD.

26 maart '24 (14:24)

BNNVARA maakt docuserie over Henk Schiffmacher

BNNVARA heeft een docuserie gemaakt over tatoeëerder Henk Schiffmacher. De reeks Schiffmachers' Legacy is vanaf 9 april te zien via NPO Start, kondigt de omroep dinsdag aan.