Digitaal reserveren oorlogsarchief vanaf maandag mogelijk

Door ANP

schedule 5 min

location_on [xx]km

Vanaf komende maandag 13.00 uur kunnen mensen een plek reserveren om het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) digitaal te doorzoeken in de studiezaal van het Nationaal Archief (NA). Op 1 juli nemen de eerste mensen plaats achter een van de vijf beveiligde computers om het beladen oorlogsarchief te bekijken.

Het gaat om een tijdelijke oplossing, want uiteindelijk moet het CABR ook thuis voor iedereen online doorzoekbaar worden. Dat zou in eerste instantie op 1 januari mogelijk worden, maar werd uitgesteld na een waarschuwing van de Autoriteit Persoonsgegevens voor privacyrisico's. Minister Eppo Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) is bezig met een wetsvoorstel om de brede toegankelijkheid alsnog voor elkaar te krijgen.

Vanaf komende maandag kan elke maandag om 13.00 uur een plek worden gereserveerd voor de daaropvolgende week. Mensen met een reservering mogen drie uur plaatsnemen achter een computer en ze mogen de rest van het tijdslot ook dossiers uit het papieren archief bekijken. Voor mensen met een ochtendreservering geldt dit ook nog voor de middag. Op dinsdag zijn er drie shifts van drie uur beschikbaar en op woensdag, donderdag en vrijdag twee. In totaal zijn er dus 45 plekken per week en dat maakt dat de vraag een stuk groter zal zijn dan het aanbod, aldus het NA.

'Wie het eerst komt wie het eerst maalt'

Er vindt geen selectie plaats bij belangstellenden met een onderzoeksbelang, maar het is "wie het eerst komt wie het eerst maalt". Na een reservering biedt het NA aan om een klein vooronderzoek te doen naar hits met de zoekwens, om te voorkomen dat mensen "voor niets vanuit bijvoorbeeld Groningen komen", aldus een woordvoerder van het NA.

Momenteel zijn bijna 11 miljoen pagina's van de in totaal 30 miljoen pagina's gedigitaliseerd. Het NA verwacht in 2027 klaar te zijn met het inscannen van alle 485.000 dossiers van mensen die zijn onderzocht op collaboratie met de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog. De volgorde van digitalisering gaat op basis van de verschillende rechtsorganen. Zo zijn eerst dossiers van onder meer de bijzondere raadskamer en tribunalen ingescand. Dat betekent dat over het algemeen zwaardere gevallen met vaak meer slachtoffers als eerste gedigitaliseerd zijn. Naast de oorspronkelijke - soms lastig leesbare - documenten zijn deze ook in uitgetypte vorm te zien in het digitale archief.

Het is de bedoeling dat het CABR ook zo snel mogelijk digitaal doorzoekbaar wordt bij regionale archieven. Gesprekken daarover lopen momenteel.

11 juli '25 (12:24)

Cultuur en media moet toegankelijker worden voor mensen met beperking

Mensen die een lichamelijke of verstandelijke beperking hebben, zouden gemakkelijker gebruik moeten kunnen maken van media. Ook cultuur moet toegankelijker worden. Het kabinet komt daarom met een financiële regeling. Nederland had zich in 2016 aangesloten bij een VN-verdrag voor mensen met een beperking. Met de plannen, die vrijdag zijn gepresenteerd, moet dat negen jaar later daadwerkelijk worden uitgevoerd.

11 juli '25 ( 9:01)

Groep queer activisten zet zich in om meer Amsterdamse straten te vernoemen naar Nederlandse queer personen

Een groep queer activisten organiseert de komende weken, in aanloop naar de Pride, een verkiezing om meer straten in Amsterdam naar historische Nederlandse queer personen te vernoemen. Zij lanceren vrijdag een website met acht bekenden uit de Nederlandse queer geschiedenis. Tot de dag van de botenparade, 2 augustus, kan iedereen op de website Loveyourhistory.nl een stem uitbrengen. Onder de genomineerden bevinden zich presentator en theatermaker Jos Brink en zanger René Klijn, die in 1992 op televisie openhartig vertelde over aids en de ziekte zo een gezicht gaf.

11 juli '25 ( 8:21)

Dichter Babeth Fonchie Fotchind schrijft dit jaar Regenbooggedicht

Babeth Fonchie Fotchind schrijft dit jaar het Regenbooggedicht. Dat heeft boekenkoepel CPNB donderdag bekendgemaakt in het radioprogramma De Nieuws BV.

10 juli '25 (14:47)

Metropole Orkest viert komend seizoen 80-jarig jubileum met nieuw album en concert

Het Metropole Orkest viert komend seizoen zijn tachtigjarig jubileum met de lancering van het gloednieuwe album Arakatak en een gelijknamig concert vol nieuwe composities. Acht toonaangevende componisten krijgen de opdracht om een werk te creëren waarin het Metropole Orkest "van de toekomst" te horen is. Dit concert vindt plaats op 6 maart 2026 in De Hallen in Amsterdam, maakte het orkest donderdag bekend.

10 juli '25 (13:47)

Onderzoek naar werk Vermeer wijst uit dat hij Het Straatje eerst met dichte deur schilderde

Een groot onderzoek naar het werk van Johannes Vermeer heeft een aantal nieuwe inzichten opgeleverd. Zo blijkt dat de oude meester het huis op zijn beroemde schilderij Het Straatje (ca. 1658-1659) in eerste instantie met de deur dicht heeft geschilderd. De vrouw die nu in de deuropening zit, blijkt een gespiegelde kopie van de figuur die hij aanvankelijk in de opening van het steegje links van het huis plaatste.

10 juli '25 ( 8:50)

Seizoen 2 van Het Gouden Uur vanaf september te streamen

Het tweede seizoen van de AVROTROS-serie Het Gouden Uur is vanaf 18 september te streamen op NPO Start. Dat maakte de omroep woensdag bekend bij het delen van de eerste beelden van de nieuwe reeks.

10 juli '25 ( 8:29)

3,5 miljoen euro vanuit Provincie Drenthe voor realiseren vernieuwingsplannen Kamp Westerbork

De provincie Drenthe maakt 3,5 miljoen euro vrij om te zorgen dat Herinneringscentrum Kamp Westerbork de vernieuwingsplannen kan realiseren. Provinciale Staten schaarden zich eensgezind achter het voorstel van Bart van Dekken (CDA) om in het jaar dat Nederland 80 jaar vrijheid viert, aandacht te hebben voor lessen rond oorlog en vrede. "Dit is prachtig", zei commissaris van de Koning Jetta Klijnsma.

09 juli '25 (10:06)

Dit zijn de kanshebbers voor de Gouden Notekraker

Joost Klein is dit jaar een van de kanshebbers voor de Gouden Notekraker. Ook Son Mieux en Sef zijn genomineerd, is woensdag bekendgemaakt. De uitreiking van de jaarlijkse prijs voor uitzonderlijke en invloedrijke podiumprestaties is op 30 september in poppodium Hedon in Zwolle.

09 juli '25 ( 9:56)

Uitvaart gitarist Wild Romance Dany Lademacher zaterdag in Amsterdam

De uitvaart van Dany Lademacher vindt zaterdag 12 juli plaats in Amsterdam. Dat blijkt uit een rouwadvertentie die de band Wild Romance waarin hij gitaar speelde, op Facebook heeft gedeeld. De Belg overleed vorige week donderdag op 75-jarige leeftijd.

09 juli '25 ( 9:34)

Nationaal Archief krijgt eeuwenoude gestolen documenten terug

Het Nationaal Archief in Den Haag heeft 25 eeuwenoude documenten teruggekregen die tien jaar geleden waren gestolen door een toenmalig medewerker. Kunstdetective Arthur Brand kreeg de stukken in handen en bracht ze in samenwerking met de Amsterdamse politie terug naar Den Haag. Onder de archiefstukken zijn onder meer een verslag van de eerste vergadering van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) uit 1602 en een scheepslogboek van admiraal Michiel de Ruyter.

Meer nieuws