Rapport adviesbureau: zonder financiële steun haalt Groninger Museum 2027 niet

Het Groninger Museum verkeert in zwaar weer. Zowel artistiek als financieel ontbreekt een duidelijke koers. De kas is leeg en het gebouw wacht op renovatie. Uit een vertrouwelijk rapport van adviesbureau Berenschot blijkt dat het museum zonder extra steun niet uit de impasse komt. Dit meldt Dagblad van het Noorden.

Donderdagochtend besprak de museumdirectie de situatie met bestuurders van gemeente en provincie Groningen. Wat daaruit is voortgekomen, is nog niet bekend. Berenschot adviseert een eenmalige financiële impuls zodat het museum in 2027 een nieuwe start kan maken.

Onder curatele van gemeente en provincie

Het rapport werd in juli afgerond in opdracht van gemeente en provincie, die het museum jaarlijks subsidiëren met respectievelijk 4,7 en 1,3 miljoen euro. Sinds 2023 staat het museum onder streng toezicht van beide overheden. Maandelijkse rapportages en overlegmomenten zijn verplicht, waardoor de rol van de Raad van Toezicht feitelijk is overgenomen.

Directiewisselingen en vertraging

Tijdens het opstellen van het rapport was net een nieuwe directie aangesteld, met Roos Gortzak als artistiek directeur en Jan Geert Vierkant als zakelijk directeur. Vierkant is inmiddels vertrokken. In oktober werd Nynke Stellingsma benoemd tot tijdelijk algemeen directeur. Door deze wisselingen is het herstel vertraagd en zijn sommige bevindingen van Berenschot inmiddels achterhaald.

Financiële onzekerheid

In 2022 en 2023 leed het museum onverwachte verliezen, terwijl 2024 juist een positief resultaat opleverde dat niet was voorzien. Volgens Berenschot is de financiële bedrijfsvoering onvoldoende betrouwbaar en ontbreekt er inzicht in kosten en baten. Het museum telt bijna honderd medewerkers, goed voor 62,5 fte, maar er wordt geadviseerd het personeelsbestand te verkleinen en flexibeler in te zetten.

Kritiek op eerdere directie

Het rapport stelt dat de vorige directie te weinig aandacht had voor zakelijke en financiële aspecten en onvoldoende investeerde in relaties met overheden en culturele instellingen. Eerder uitgebrachte adviezen van de Kunstraad wezen al op gebrekkige artistieke kwaliteit en een wankele financiële basis.

Bezoekcijfers en programmering

Het museum moet volgens Berenschot mikken op gemiddeld 200.000 bezoekers per jaar. Dit jaar blijft het aantal steken rond 145.000, waardoor inkomsten tekortschieten. Geadviseerd wordt om jaarlijks minstens één grote expositie te organiseren die landelijk publiek trekt. Daarnaast kan het aantal tentoonstellingen worden verminderd en langer blijven staan om kosten te besparen.

Reacties en vervolg

Het museum laat de reacties op het rapport over aan gemeente en provincie. Beide overheden geven aan in gesprek te zijn over de toekomst en het rapport daarbij te betrekken. Binnenkort moet duidelijk worden of er extra steun komt en hoe het museum zich richting 2027 kan herpositioneren.