Onderzoek Pointer: cultuur van angst en grensoverschrijdend gedrag in orkesten Jaap van Zweden
In verschillende orkesten waar Jaap van Zweden dirigent was, zou sprake zijn geweest van grensoverschrijdend gedrag. Dat meldt het journalistieke platform Pointer (KRO-NCRV) op basis van eigen onderzoek. Het platform sprak met meer dan vijftig musici en andere ingewijden uit orkesten die Van Zweden de afgelopen 25 jaar dirigeerde.
Volgens Pointer wordt een patroon geschetst van angst op plekken waar de bekende Nederlandse dirigent de leiding heeft gehad. De 64-jarige Van Zweden was in het verleden onder meer chef-dirigent van Orkest van het Oosten en het Residentie Orkest. Hij is momenteel onder meer chef-dirigent van het Seoul Philharmonic Orchestra.
‘Intimiderende omgangsvormen’
In de uitzending van Pointer, die donderdag op YouTube te zien is en zondag op NPO 2, vertellen mensen onder meer dat ze zich ziekmelden wanneer Van Zweden hun orkest dirigeert en dat anderen naar kalmeringsmiddelen grepen. Er wordt gesproken van “harde, soms intimiderende omgangsvormen” van Van Zweden. “Hij schreeuwt naar je alsof je een kind van 4 bent”, vertelt een bron uit het Amerikaanse Dallas in de uitzending. De meeste mensen die Pointer sprak, wilden hun verhaal alleen anoniem doen.
Van Zweden geeft in een reactie aan Pointer aan dat hij “geschokt” is door het beeld dat de verklaringen oproepen. “De realiteit is dat ik als dirigent voortdurend mensen aanspreek op wat er beter kan. Soms gebeurt dat op intense toon en als dat in het bijzijn van 120 anderen gebeurt, is dat niet altijd prettig”, aldus Van Zweden. Hij zegt open te staan voor kritiek. “Als mijn manier van werken beter kan, hoor ik dat graag.”
