Door de naderende winter was Napoleons leger gedwongen terug te keren en moest daarbij de ijskoude rivier de Berezina oversteken. In de nachtelijke vrieskou bouwden Hollanders en Polen bruggen waarover het leger kon vluchten. Tienduizenden soldaten lieten het leven door gevechten, bevriezing, verdrinking of honger.

Jacob Tellegen raakte gewond door een kogel in zijn borst, vertelt zijn nazaat Jan Willem Tellegen vrijdag in de Hermitage. ,,Met zijn hand op de wond liep hij 2000 kilometer terug naar Nederland. In Duitsland vond hij een huis waar hij kon herstellen.'' Eenmaal opgekalefaterd sloot hij zich weer aan bij het leger, maar dit keer tgen Napoleon. In 1815 vocht hij namens Nederland mee tegen de krijgsheer, in de buurt van Waterloo.

,,Hij was een echte beroepsmilitair'', zegt zijn afstammeling. ,,Voor zijn pensioen eindigde hij als garnizoenscommandant in Den Haag. Het moet een hele sterke vent zijn geweest.'' Zijn oudoom schreef zijn militaire belevenissen op in vijf dagboeken, die in bruikleen zijn gegeven aan de Hermitage.

Op de nieuwe tentoonstelling laat het museum het verhaal van 'vriendschap, oorlog en kunst' zien van Napoleon, zijn eerste vrouw Josphine en de Russische tsaar Alexander I. De tsaar en Napoleon waren aanvankelijk bevriend, maar werden vijanden toen de Franse keizer de opmars naar Moskou begon. Na de nederlaag en verbanning van Napoleon zocht Alexander in Parijs contact met Josphine.

Op de expositie zijn ruim tweehonderd schilderijen, sculpturen, geweren, sabels, uniformen, japonnen en persoonlijke bezittingen te zien, waaronder Napoleons dodenmasker en een medaillon met een haarlok van Alexander. Directe nazaten van Napoleon en de tsaren waren vrijdagmiddag eregast bij de officile opening in Amsterdam en onthulden een gedenkplaat.